Chociaż dziś trudno jest wyobrazić sobie Boże Narodzenie bez choinki, to jednak nie od zawsze była ona symbolem świąt. Pierwotnie, związana była z przedchrześcijańską tradycją ludową i kultem wiecznie zielonego drzewka. Podobno, w starożytnym Rzymie dekorowano drzewka metalowymi elementami z okazji święta Saturna.
W wielu kulturach, drzewo – zwłaszcza iglaste, uważane jest za symbol życia i odradzania się, trwania oraz płodności. Jako drzewko bożonarodzeniowe, pojawiło się w XVI wieku, lecz prawdopodobnie już wcześniej występowało jako rajskie “drzewo dobrego i złego” w misteriach o Adamie i Ewie, wystawianych w wigilię Bożego Narodzenia.
Skąd wzięła się choinka, jaką znamy obecnie? Tradycja choinki narodziła się w Alzacji, gdzie wstawiano drzewka i ubierano je ozdobami z papieru i jabłkami (nawiązanie do rajskiego drzewa). Wielkim zwolennikiem tego zwyczaju był Marcin Luter, który zalecał spędzanie świąt w domowym zaciszu. Wówczas choinki zyskały ogromną popularność w protestanckich Niemczech. Nieco później, obyczaj ten przejął Kościół katolicki, rozpowszechniając go w krajach Europy Północnej i Środkowej. W XIX wieku choinka zawitała do Anglii i Francji, a potem do krajów Europy Południowej. Od tej pory jest najbardziej rozpoznawanym symbolem świąt Bożego Narodzenia.
Do naszego kraju, zwyczaj ten przenieśli niemieccy protestanci na przełomie XVIII i XIX wieku i początkowo spotykana była jedynie w miastach. Stamtąd dopiero zwyczaj ten przeniósł się na wieś – wypierając tradycyjną polską ozdobę, jaką była podłaźniczka oraz zastępując znacznie starszy, słowiański zwyczaj dekorowania snopu zboża, zwanego Diduchem.
Dawnymi, tradycyjnymi zdobieniami choinkowymi były ciastka, pierniczki, orzechy, małe, czerwone tzw. rajskie jabłuszka, własnoręcznie wykonywane w czasie adwentu ozdoby z bibuły, kolorowych papierów, piórek, wydmuszek, słomy i źdźbeł traw, kłosów zbóż itp. Na gałązkach w wieczór wigilijny zapalano świeczki i tzw. zimne ognie.
Współcześnie, w zależności od kraju, ubiera się je nieco inaczej. Dekoruje się choinkę bombkami, cukierkami, papierowymi ozdobami czy tzw. włosami anielskimi. W większości krajów drzewko ubiera wspólnie cała rodzina w dzień wigilijny. W krajach znajdujących się pod wpływem tradycji angielskiej i amerykańskiej, drzewko ubiera się wcześniej.
Ważną rolę na choince odgrywają także światełka. Ich tradycja pochodzi z XVII wieku – wtedy tę funkcję pełniły świeczki. Elektryczne lampki, których używamy do dnia dzisiejszego powstały w 1882 roku, za sprawą Edwarda Johansona – jednego z asystentów Thomasa Edisona.
We Włoszech, choinkę ubiera się już 8 grudnia – w święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Prócz znanych na całym świecie bombek, przyozdabia się ją tam pozłacanymi szyszkami oraz kolorowymi flagami.