Dotychczas za handel dopalaczami groziły jedynie kary finansowe. Ostatnio przyjęte przepisy nowelizujące ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii to zmienią. Nawet za posiadanie tych substancji psychoaktywnych będzie kara do trzech lat pozbawienia wolności.
Nowe przepisy, mające postawić dopalacze na równi z narkotykami, mają wejść w życie 1 listopada 2018 roku. 11 lipca rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy, docelowo mającej przyspieszyć walkę z tymi środkami. Zmianie ulegnie sposób definiowania zakazanych substancji i aktualizacja ich listy. Istotny będzie „rdzeń” produktu – jeśli będzie to substancja o określonym składzie chemicznym, znajdująca się w rejestrze substancji zakazanych, taki produkt zostanie uznany za dopalacz. Lista nielegalnych środków, do tej pory wymagająca nowelizacji ustawy, będzie aktualizowana w formie załącznika do rozporządzenia ministra zdrowia, co ma usprawnić delegalizację nowych dopalaczy.
Robimy to, co należało zrobić już dawno. Liczba zatruć dopalaczami utrzymuje się na poziomie ok. 300 miesięcznie, a wbrew powszechnej opinii dopalacze nie są wcale łagodniejszą formą narkotyków – stwierdził minister zdrowia Łukasz Szumowski.- Przepisy dotyczące walki z dopalaczami wejdą w życie szybciej niż pierwotnie planowano, prawdopodobnie jeszcze w lipcu.
Zmianie ulegnie sposób wymierzania kary. Do tej pory odpowiedzialność karną ponosili jedynie dystrybutorzy dopalaczy w formie sankcji finansowych, co nie przynosiło oczekiwanych skutków. Po wejściu przepisów karze grzywny, ograniczenia wolności i nawet do 3 lat pozbawienia wolności podlegać będą także posiadacze nielegalnych substancji psychoaktywnych, a za sam handel będzie grozić kara nawet do 12 lat więzienia.
Nowelizacja ustawy jest odpowiedzią na wysoki stopień zatruć dopalaczami w Polsce, który jest nawet dwa razy wyższy od średniej europejskiej. Do tej pory walka z dopalaczami nie przynosiła oczekiwanych efektów, głównie ze względu na występowanie wymijających prawo zabiegów producentów środków psychoaktywnych. Kolejne dopalacze pojawiają się w zastraszającym tempie i w coraz to nowych formach. Często są to produkty, które można legalnie kupić w wielu sklepach, m.in. w postaci kadzidełek, a także stosowane są drobne zmiany w ich składzie i wprowadzanie ich pod inną nazwą. Przepisy mają utrudniać takie obejścia zakazu.
Osoby uzależnione od dopalaczy będą miały prawo do takiej samej pomocy, jak uzależnieni od narkotyków, m.in. do refundowanej terapii odwykowej czy detoksykacji. Będzie również prowadzony rejestr zatruć i zgonów spowodowanych przez te zakazane środki.
Co raz częściej słyszy się o kolejnych przypadkach zatruć dopalaczami, które niekiedy kończą się tragedią. W Polsce nawet co dziesiąty nastolatek w wieku od 15 do 16 lat pada ich ofiarą. Ratowanie osoby zatrutej taką substancją jest bardzo trudne, też ze względu na ilość i różnorodność dopalaczy, a skutki ich zażycia są nieprzewidywalne.