XII Międzynarodowe Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu. 29 stycznia 2020 r. w Głogowie Małopolskim po raz kolejny odbędą się rocznicowe obchody poświęcone ofiarom zbrodniczego niemieckiego nazizmu.
Termin Holokaust pochodzi z łaciny i jest adaptacją greckiego słowa holókauston oznaczającego ofiarę całopalną. W tym znaczeniu słowo to ma wymiar religijny, dlatego Żydzi stworzyli swój własny termin określający niemieckie ludobójstwo dokonane na ich narodzie w czasie II wojny światowej – Szoa (z hebrajskiego „całkowita zagłada”), w transkrypcji angielskiej Shoah. Trzeba przy tym zaznaczyć, że w swoich planach Niemcy mieli zamiar wymordować nie tylko naród żydowski, ale również Romów i Sinti, a w dalszej kolejności także i Słowian.
Wszystko to było wynikiem rasistowskich poglądów Hitlera, który podzielił narody na wywodzące się z rasy Aryjczyków i pozostałe niearyjskie. Według niego Niemcy, jako Aryjczycy, mieli rzekomo należeć do „rasy panów”, natomiast pozostałe rasy były tzw. „podludźmi”. Szkalujące i zohydzające ludność żydowska przemówienia towarzyszyły Hitlerowi podczas wspinania się po władzę w Niemczech. Już jako kanclerz doprowadził w 1935 r. do uchwalenia ustaw norymberskich, na mocy których Żydzi zostali pozbawieni obywatelstwa Niemiec. Po wybuchu II wojny światowej, to właśnie ludność żydowska została poddana największym represjom. Polityka nazistowska w końcu doprowadziła do tego, że rasę semicką postanowiono uczynić rasą wymarłą, czy raczej wymordowaną.
20 stycznia 1942 r. w Wannsee zorganizowano konferencję, w której udział wzięli szefowie i przedstawiciele kilku ministerstw i instytucji niemieckich. Konferencji przewodniczył Reinhard Heydrich, szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy. Wezwał on zgromadzonych do podjęcia, jak się wyraził, wszelkich niezbędnych przygotowań do globalnego rozwiązania kwestii żydowskiej na europejskim obszarze wpływów niemieckich. Uczestnicy konferencji mieli zdecydować, w jaki sposób dokonać Endlösung der Judenfrage, czyli ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Postanowiono na okupowanych ziemiach polskich zbudować obozy do mordowania ludzi w Bełżcu, Sobiborze i Treblince oraz rozbudować obozy w Auschwitz i na Majdanku. Lokalizacja obozów na terenach stworzonego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa nie była przypadkowa. To tutaj mieszkało najwięcej Żydów. A ich transport na miejsce mordu, to również koszt. Dlatego trzeba było go zminimalizować. Kto, jak kto, ale Niemcy to gospodarny naród. Nawet jeśli tworzą przemysł śmierci.
Latem 1942 r. ruszyła machina zagłady. Getta w całej Polsce zaczęły być systematycznie opróżniane. W Głogowie Małopolskim Niemcy w połowie czerwca 1942 r. zwołali Judenrat, czyli Radę Żydowską na specjalne posiedzenie. Tam poinformowali ich, że mają przygotować całą społeczność zamieszkującą getto do transportu. Pojadą tymczasowo do Rzeszowa, a później do innego „lepszego” miejsca. Część członków Judenratu zaprotestowała. Nie chcieli opuszczać miasta. Protestujący zostali załadowani do ciężarówki i wywiezieni do pobliskiego Boru. Strzały, które usłyszeli mieszkańcy Głogowa świadczyły o losie, jaki ich spotkał.
22 czerwca 1942 r. na głogowski rynek wtoczyły się chłopskie wozy, na które wspięli się Żydzi wraz z niewielkimi tobołkami, które mogli ze sobą zabrać. Robili to w towarzystwie gestapowców stojących z ujadającymi psami. Akcję nadzorował sam rzeszowski kreishauptmann Heinz Ehaus. Mężczyźni, kobiety, dzieci, starcy, ludzie, których przodkowie żyli w Głogowie Małopolskim od kilku pokoleń. Wszyscy zostali wywiezieni. Niemcy pozostawili tylko 120 młodych mężczyzn, których zamknęli w nieużytkowanym budynku szkolnym. Zostali po to, aby ich wykorzystywać do przymusowej pracy przy naprawach dróg. W późniejszym czasie również i ich wymordowano.
Złóżmy hołd ich pamięci biorąc udział w tegorocznych obchodach.
Program obchodów do ramki:
9:00 – 11:30 Marsz Pamięci pod głogowski kirkut i pomnik ofiar Holokaustu oraz mogiły
Żydów zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej w lesie
Bór koło Głogowa Małopolskiego
(start spod głogowskiego ratusza ul. Rynek 1).
Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna w Głogowie Małopolskim, ul. kardynała Stefana Wyszyńskiego 12.
11:30 – 11:40 Wystąpienie Burmistrza Głogowa Małopolskiego Pawła Baja.
11:40 – 12:20 Anna Rzeszowska – świadek historii, który przeżył Holokaust.
12:20 – 12:40 Zagłada głogowskich Żydów w świetle wspomnień Teresy Mastalskiej-
Chwiejczak.
12:40 – 13:00 Projekcja filmu „Miłość w czasach Zagłady” prezentującego miłość pomiędzy
głogowianką Chaną Birnfeld i głogowianinem Władysławem Piechowskim
w czasie II wojny światowej zakończoną w sposób tragiczny.
13:00 – 13:30 Rola głogowian w ratowaniu Żydów w czasie II wojny światowej.
13:30 – 13:45 Podsumowanie obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach
Holokaustu.